Formacioni tronditës për Super ligën evropiane të futbollit thekson zhvendosjen e klubeve më të pasura në botë larg meritave sportive dhe të jep përshtypjen e një “dyqani të mbyllur” që u jep atyre siguri më të madhe financiare, thonë analistët.
Skuadrat më të famshme në kontinent po përpiqen të përdorin suksesin e tyre afatgjatë me krijimin e Super ligës, sipas planeve, të gjykuara si të pangopura, nga trupi evropian i futbollit UEFA.
Gjashtë ekipe në Premier Ligë – Liverpuli, Mançester Junajted, Arsenali, Çellsi, Mançester Siti dhe Totenhemi – kanë bashkuar forcat me gjigantët spanjollë Real Madrid, Barcelona dhe Atletiko Madrid dhe treshen italiane – Juventus, Inter dhe Milan.
Sidoqoftë, kjo ka provokuar gjykime nga politikanët dhe tifozët, veçanërisht në klubet e ligave të ulëta që mund të përballen me të ardhura më të ulëta nga kontratat televizive.
Ndryshime në kriteret e sportit
“Çfarë nënkupton që të zhvendosesh nga bazat apo kriteret e futbollit evropian – dhe gjithashtu sportit evropian në përgjithësi – kjo kalon nga merita sportive e të qenit shofer kryesor në një dyqan të mbyllur,” deklaroi për AFP-në, Tim Brixh, drejtori i biznes grupit “Delojt”.
Ai shtoi se është “e paqartë” nëse gjashtë skuadrat angleze do të vazhdojnë, sepse rregullat në Premier ligë i lejojnë ata të marrin pjesë vetëm në ndeshje të tjera të caktuara.
“Çfarë do të ndodhte nëse ato gjashtë klube largoheshin, atëherë do të zvogëlohej qartë vlera e të drejtave të Premier ligës. Dhe kështu që unë do të prisja që të kishte bisedime mjaft të hollësishme duke u përpjekur për të gjetur një mënyrë për të dalë nga situata aktuale”, thotë Brixh.
Skuadrat më të mëdha të futbollit në Angli për një kohë të gjatë nuk janë të kënaqura që të ardhurat nga transmetuesit apo radiodifuzerët ndahen në mënyrë të barabartë midis 20 klubeve në Premier ligë.
Sistemi është krijuar për të ndihmuar ekipet nga ligat më të ulëta që kanë më pak tifozë dhe financa më të dobëta.
Sipas planit të Super ligës, klubet e futbollit nga Anglia, Italia dhe Spanja do të marrin pagesë vetëm një herë prej 3.5 miliardë eurosh (4.2 miliardë dollarë) për t’u ndarë me tre gjigantë të tjerë evropianë që ende nuk kanë aplikuar.
Kjo krahasohet në mënyrë të favorshme me shumat e mëdha që klubet më të mëdha tashmë po fitojnë nga të drejtat globale të transmetimit, sponsorizimet dhe të ardhurat e tjera komerciale.
Dhe kjo u publikua vetëm për të mbështetur investimet në infrastrukturë të anëtarëve themelues për të kompensuar ndikimin e pandemisë së koronavirusit.
“Disa klube, të cilët klasifikohen në 12-të më të mirët, janë në gjendje të vështirë financiare për momentin dhe për këtë arsye ka të ngjarë të kërkojnë nivele më të mëdha të stabilitetit financiar në të ardhmen,” shtoi Brixh.
Ai shtoi se “gjithashtu, ndoshta disa nga forcat shtytëse pas këtij vendimi, mund të jenë pronarët amerikanë të klubeve të caktuara dhe ata janë mësuar tashmë në ndeshje të mbyllura”.
Mançester Junajted, Arsenali dhe Liverpuli janë në pronësi të tajkunëve amerikanë – të cilët gjithashtu kontrollojnë ekipet e bejsbollit, basketbollit dhe futbollit amerikan në ligat ku nuk mund të zbriten në nivel më të ulët.
Në Angli, shpenzimet e Premier ligës ranë me më shumë se dy të tretat në një minimum prej nëntë vjetësh prej vetëm 70 milionë funtash (96 milionë dollarë) në afatin e transferimit të janarit, sepse kriza e koronavirusit goditi buxhetet.
Pagesa u ul në mënyrë dramatike për shpenzimet e vitit të kaluar nga 230 milionë funta, gjë që ndodhi vetëm disa javë para se pandemia Kovid-19 të mbyllte futbollin në të gjithë Evropën.
Më e keqja e të dy botëve
Ka gjithashtu sugjerime që themeluesit e Super ligës mund të përjashtohen nga ligat e tyre kombëtare, ndërsa lojtarët mund të ndalohen të përfaqësojnë vendet e tyre – por jo pa betejat e pritshme ligjore.
Nëse përjashtohen, “radiodifuzerët do të jenë në gjendje të prishin kontratat ekzistuese” për ndeshjet në terren vendas dhe palët që nuk janë ftuar në tabelën e sipërme “do të duhet të rinegociojnë një marrëveshje shumë më pak fitimprurëse”, konsideron Kiran Meguaer, ekspert i financave sportive në Universitetin e Liverpulit.
Andre Spajser, profesor i sjelljes organizative në Universitetin Siti në Londër, tha se liga e re ishte pjesërisht e mbyllur, me anëtarët e përhershëm, ndërsa pjesërisht është e hapur sepse pesë klube të reja mund të promovohen çdo sezon.
“Nëse ky është disajn, ai bie midis dy modeleve dhe ekziston rreziku të na japë më të keqen nga të dy botët: mungesën e konkurrencës dhe mungesën e ndarjes së burimeve,” thotë Spajser.
“Rezultati mund të jetë ky, disa skuadra kryesore që nuk kanë një sfidë serioze konkurruese, por nuk janë të gatshme të ndajnë burimet përreth,” shtoi ai.
“Kjo mund t’i bëjë skuadrat e mëdha investitore të cilët nuk kanë pse të punojnë shumë, por vetëm të mbledhin të ardhurat nga pozicioni i tyre i pandryshueshëm”, thekson Spajser.