Lajmet tingëllojnë optimiste: kandidatët për vaksina Moderna dhe BioNTeh /Fajzer thuhet se ofrojnë 90 për qind mbrojtje kundër Kovid-19 dhe vaksina nga kompania farmaceutike britanike-suedeze AstraZeneka të paktën 70 për qind.
Të gjitha shpresat janë që vaksinat të parandalojnë përhapjen e koronavirusit në një të ardhme të parashikueshme dhe të ndalojnë pandeminë.
Por për sa kohë trupi i njeriut e ruan mbrojtjen ndaj virusit?
Ende nuk mund të ketë studime afatgjata, kështu që nuk ka përgjigje për këtë pyetje sepse studimet e mëparshme zgjasin disa muaj. Një studim i fundit nga Instituti i Imunologjisë La Jola në Kaliforni ekzaminoi individë të infektuar. Sipas tij, prania e të dy antitrupave dhe të ashtuquajturave qeliza T – dy armët kryesore të sistemit mbrojtës të trupit të njeriut – mund të tregohet të paktën pesë muaj pas shfaqjes së simptomave, madje edhe në rastin e simptomave të lehta. Studimi u botua në të ashtuquajturën formë të shtypshme, kështu që ende nuk është verifikuar nga ekspertë të pavarur.
Tomas Xhejkobs nga Instituti “Bernhard Noht” për Mjekësi Tropikale në Hamburg thotë se ky është një tregues inkurajuese, duke qenë se sistemi ynë i mbrojtjes ka disa mënyra të ndryshme veprimi. Ai veçon dy gjëra në veçanti: në këtë studim ekziston një i ashtuquajtur imunitet steril që varet nga një numër i antitrupave neutralizues. Nëse trupi ka shumë antitrupa të tillë, ata shkatërrojnë virusin para se të hyjë në qeliza. Vaksinat e duhura madje mund të sjellin një përgjigje më të mirë ndaj antitrupave sesa infeksioni natyror. Për sa kohë që ka mjaft antitrupa, dikush mund të fillojë me imunitet të fortë, në mos steril, thotë Xhejkobs.
Përveç kësaj, prania e qelizave T, limfocite përgjegjëse për imunitetin qelizor, mund të vërehet për disa muaj. Bazuar në këtë, mund të pritet një zvogëlim i simptomave Kovid-19, shpjegon Xhejkobs. Një imunitet i tillë klinik siguron që, për shembull, pacientët të përjetojnë vetëm simptoma të lehta të ngjashme me një ftohje. Por tani për tani, nuk është e mundur të fillohet me imunitet të përhershëm steril të shkaktuar nga vaksina. Sidoqoftë, rezultatet e këtij studimi sigurojnë pritje inkurajuese për imunitetin e shkaktuar nga vaksinat, tha Xhejkobs.
Një studim tjetër kohët e fundit raportoi se prania e qelizave T mund të demonstrohet gjashtë muaj pas infektimit me virusin Sars-CoV-2. “Ky është një lajm premtues: nëse një infeksion natyror viral mund të shkaktojë një përgjigje të fortë të qelizave T, kjo mund të nënkuptojë që vaksina mund të bëjë të njëjtën gjë,” tha Fiona Uat, kryetare e Këshillit Britanik për Kërkime Mjekësore, në një artikull të botuar në BMJ .
Shpresë për një kohëzgjatje më të gjatë të imunitetit
Karsten Uotcl, imunolog në Institutin Lajbnicit për Kërkimin e Sëmundjeve në Universitetin Teknik të Dortmund, tha se për koronavirusët e tjerë që shkaktojnë ftohjet, një person mbrohet nga sëmundja e re për një mesatare prej një vjet e gjysmë. Por infeksioni natyror nuk mund të krahasohet me vaksinimin, sepse përgjigja imune pas vaksinimit është shumë më efektive, thotë Uotcl, i cili është gjithashtu sekretar i përgjithshëm i Shoqatës Gjermane për Imunologji. “Shpresojmë që imuniteti i shkaktuar nga vaksinat të zgjasë shumë më gjatë,” tha ai.
“Nëse prania e antitrupave ose qelizave T ose një përzierje e të dyjave është e rëndësishme për imunitetin është ende e paqartë,” tha Uotcl.
“Imuniteti steril ndoshta varet kryesisht nga një numër i antitrupave neutralizues, ndërsa ashpërsia e infeksionit varet nga qelizat T, kështu që në këtë kontekst nuk mund të themi se njëra është më e rëndësishme se tjetra “, tha Xhejkobs.
“Duke pasur parasysh grupet e rrezikuara, të tilla si njerëzit në shtëpi pleqsh, është më e rëndësishme të keni një vaksinë që do të krijojë mbrojtje imune sterile për kujdestarët që punojnë intensivisht me grupet e rrezikut”, tha Xhejkobs. Ata ndoshta do të duhet të vaksinohen më shpesh. “Për pjesë të mëdha të popullsisë, imuniteti klinik ndoshta do të mjaftonte.”
Nevoja e mundshme për vaksinim të rregullt
Për më tepër, nuk është ende e qartë nëse vaksina do të mbrojë nga transmetimi i virusit tek të tjerët. “Nëse ka një përgjigje të fortë të antitrupave, probabiliteti i transmetimit të virusit është shumë i ulët,” tha Xhejkobs. Por me imunitet klinik, mund të ekzistojë ende një rrezik i transmetimit të virusit tek të tjerët – duhet të bëhen studime të mëtejshme.
Në tërësi, thotë imunologu Uotcl, vaksina së pari do të kujdeset për qetësimin e situatës. “Edhe nëse mbrojtja zgjat vetëm dy vjet, njerëzit mund të vaksinohen përsëri,” tha ai. Kjo do të krijojë nervozizëm tek njerëzit, por mund të praktikohet, thotë Uotcl. Virusi Sars-Kov-2 do të jetë një tjetër shkak i sëmundjes kundër së cilës duhet të vaksinohemi rregullisht. “Por ne nuk do të kemi më një pandemi,” tha Uatcl.