“Fuqia e shtatë” në Maqedoni, në vendin e 90 në botë! Nga 16 sulme ndaj gazetarëve, vetëm një është zgjidhur

TË FUNDIT

Një prej sulmeve më të mëdha ndaj krenarisë së punëtorëve mediatik në vend, është sulmi i gazetarëve dhe kameramanëve në 27 prill të vitit 2017 në Kuvendin e RMV. Damjan Çunihin është një prej kameramanëve që u sulmua fizikisht nga turma e cila hyri në Kuvend.

“Ata sulmonin të gjithë kameramanët, gazetarët, duke përfshirë edhe deputetët. Me çfarëdo gjësendesh, me tripod, me karrige, me grusht metali, me shishe, me gjithçka. Pajisjet u patën dëmtuar, tripodi, kamera për fat të mirë ishte në mua, deshën të ma marrin edhe atë, të arrijnë deri te unë, por nuk arritën. Deshën të ma marrin kamerën për shkak se incizimet ishin kundër tyre”, tha Damjan Çunihin – kameraman.

Katër vite më vonë, në Ditën botërore të lirisë së mediave, Kryetari i SHGM, Mlladen Çadikovski, rikujton se pse gjërat në vend vështirë lëvizin dhe çfarë duhet të bëjmë.

Gjykata e Apelit të rishqyrtojë vendime e gjykatave themelore në lidhje me 27 prillin dhe refuzimit të padive të gazetarëve.

Të mos lejohet sjellja klienteliste mes shtetit dhe pronarëve të mediave si në vitin 2009.

SHGM kërkon nga Qeveria formim të Fondit për projekte me interesi publik, me çka do të mbështeten storjet hulumtuese dhe analizat, tregimet me karakter lokal dhe rajonal.

Ndryshime në Kodin penal me çka sulmet ndaj gazetarëve do të vlerësohen si sulm ndaj personave zyrtarë.

Gjatë zgjedhjes së anëtarëve të këshillave të RTVM dhe ASHAA të udhëhiqen me parimet e profesionaliteti, e jo parimit të përkatësisë partiake të kandidatëve.

 “Tendenca për rritjen e parave publike në media, reformat e bllokuara mediatike, mungesa e drejtësisë për gazetarët. Një rast i zgjidhur nga 16 vitin e kaluar. Vendime skandaloze në gjykatë në lidhje me 27 prillin dhe paditë e refuzuara të gazetarëve. Andaj në Ditën e lirisë së mediave porositim: Leni mediat që në mënyrë të barabartë të luftojnë në treg, me konkurrencë të barabartë”, theksoi Mlladen Çadikovski – kryetar i SHGM-së.

Vullnetarizmi dhe anarkia, notojmë në ujëra që nuk kanë sistem – kështu e përshkroi gjendjen në gazetarinë e vendit, gazetari me përvojë shumë vjeçare, Lubisha Nikollovski.

 “Kur duhet gazetari të pyetet, kur duhet të komentojë, prezantojë qëndrime personale ose qëndrime të partive politike, pse ashtu nuk e di. A ishim një kohë të gjatë në një sistem që e kemi quajtur regjim, gjatë kohës së VMRO-DPMNE dhe Nikolla Gruevskit! Atëherë nuk kishte debate, nuk kishte pyetje. Tani kemi të kundërtën. Tani sikur po notojmë në gjendje anarkike ku secili mund të thotë mendimin e vet, në mënyrë në të cilën edhe politikanëve, deputetëve, pa marrë parasysh nëse janë nga pushteti apo opozita, të thotë “Si nuk ju vjen turp, nuk ju ngjan”. Kjo nuk është liria e gazetarisë dhe në Maqedoni nuk duhet të orientohemi drejt llojit të tillë të gazetarisë”, deklaroi Lubisha Nikollovski – gazetar. 

Organizatat botërore që matin lirinë, janë edhe një tregues për ngecjen në media. Maqedonia e Veriut gjendet në vendin e 90 me 31,61 pikë ose për dy vende më lartë në krahasim me vitin 2020 në Listën botërore të lirisë së mediave që e përgatit organizata joqeveritare “Reporterë pa kufij”   me seli në Paris.

Liria e mediave në Rajon

Greqia në vendin e 70

Kosova në vendin e 78

Shqipëria në vendin e 83

Serbia në vendin e 93

Mali i Zi në vendin e 104

Bullgaria në vendin e 112

Vendet e para në listë sipas lirisë së mediave

Norvegjia

Finlanda

Danimarka

Suedia

Holanda

Vendet e fundit në listë sipas lirisë së mediave

Eritrea

Koreja Veriore

Turkmenistani

Kina